Samenwerking voor kostenbesparing



Inleiding

De afvalwaterbehandeling is nauw verweven met het rioolbeheer van gemeenten. We werken daarom samen met gemeenten aan een effectief en efficiënt afvalwaterbeheer. Ook gaan we de kwetsbaarheid verminderen en de kwaliteit verbeteren. Daarnaast kijken we samen met bedrijven en kennisinstellingen naar mogelijkheden om de zuivering van afvalwater goedkoper en duurzamer te maken.

Toelichting

Doelmatiger waterketen

Het Bestuursakkoord Water (2011) vraagt van het waterschap en de gemeenten drie inspanningen: kosten besparen (minder meerkosten), kwetsbaarheid verminderen (meer continuïteit), en kwaliteit en het innovatievermogen vergroten. Gemeenten en waterschappen in Nederland moeten in 2020 samen 380 miljoen euro per jaar besparen ten opzichte van het jaar 2010.

Uit de voortgangsrapportage van de Visitatiecommissie Waterketen (Commissie Peijs) blijkt, dat de riolering en de rioolwaterzuiveringsinstallaties op orde zijn. Tegelijkertijd liggen er grote uitdagingen om de kostenontwikkeling in de hand te houden. De samenwerking in de afvalwaterketen (alle activiteiten tussen drinkwaterwinning en rioolwaterzuivering) groeit en levert aantoonbare resultaten. Ook de samenwerking met drinkwaterbedrijven en het leren van elkaar komt op gang. Er moet echter nog veel gebeuren om in 2020 de doelmatigheidsopgave te hebben gerealiseerd.

Aanpak

Aanpak voor de planperiode

Het partnerschap met gemeenten en andere partijen werken we in de planperiode uit door het op maat aangaan van samenwerking met bedrijven, waaronder drinkwaterbedrijven, en door structurele samenwerking met alle gemeenten in ons beheergebied.

Lang voor het van kracht worden van het Bestuursakkoord Water (BAW (bestuursakkoord water)) werkten het voormalig waterschap Groot Salland en de inliggende gemeenten aan maatschappelijk optimaal, doelmatig en duurzaam (afval)waterketenbeheer. Om verder te professionaliseren is RIVUS opgericht, waarbij ook Vitens (drinkwaterbedrijf) is betrokken. In de regio West-Overijssel invulling gegeven aan de afvalwaterketenopgaven uit het BAW. Daarnaast zijn één-op-één afspraken tussen gemeentes en waterschap vastgelegd in waterakkoorden.

In RIVUS verband (samenwerking van gemeentes Deventer, Olst-Wijhe, Raalte, Dalfsen, Zwolle, Kampen, Zwartewaterland, Staphorst en waterschap Groot Salland) is een gezamenlijke visie op de afvalwaterketen (alle activiteiten tussen drinkwaterwinning en rioolwaterzuivering) in 2030 opgesteld. Hierin zijn 5 thema’s benoemd die bepalend zijn voor de toekomst van de afvalwaterketen. In bijgaand kader staat de visie verwoord.

RIVUS visie afvalwaterketen 2030

RIVUS visie afvalwaterketen: Waardevolle Waterketen

Doel van de visie: bepalende ontwikkelingen afvalwaterketen en hoe we hierop acteren in beeld. Kapstok voor (toekomstige) maatregelen en samenwerking. Juiste keuzes maken voor nu en later.

De visie in 5 thema’s:

  • Bedrijfszekerheid

Meer bewust en expliciet keuzes maken door risico gestuurd ontwerp en beheer. Meer transparantie en verantwoording nodig intern en extern. Kennis borgen en in huis halen.

  • Klimaatbestendigheid

Adaptatie nodig voor beperken wateroverlast, hittestress (problemen die onstaan in stedelijk gebied als gevolg van warmte, kan in steden oplopemn tot 8 graden meer dan buiten de stad), watertekort en waterkwaliteits­effecten. Daarbij richten op haalbare meerwaarde.

  • Volksgezondheid

Voorkomen contact met water waarin ziekteverwekkers zitten (water op straat, overstortwater, wadi’s). Meer duidelijkheid antibiotica-resistentie nodig.

  • Water, Energie & Grondstoffen

Stapsgewijs bijdragen aan transitie naar een circulaire maatschappij door waardevolle componenten in afvalwater te benutten en bouwmaterialen her te gebruiken door vergaand scheiden (Cradle 2 Cradle).

  • Milieu-impact

Van focus op alleen het voldoen aan normen naar waarde voor de maatschappij (incl. effecten op de omgeving).

Lang voor het van kracht worden van het Bestuursakkoord Water (BAW) werkten het voormalig waterschap Reest en Wieden en de inliggende gemeenten aan maatschappelijk optimaal, doelmatig en duurzaam (afval)waterketenbeheer. Om verder te professionaliseren is FLUVIUS opgericht, waarbij ook Vitens is betrokken. In de regio West-Overijssel invulling gegeven aan de afvalwaterketenopgaven uit het BAW. Daarnaast zijn één-op-één afspraken tussen gemeentes en waterschap vastgelegd in waterakkoorden.

Samenwerking met gemeentelijke partners

Samenwerking met gemeentelijke partners

Het waterschap en de gemeenten zien het afvalwatersysteem als één systeem in plaats van een rioolstelsel dat gescheiden is van een rioolwaterzuiveringsinstallatie. De gemeente heeft de regierol in de stedelijke afvalwateropgave. Het waterschap is hierbij intensief betrokken, onder andere bij het opstellen van het gemeentelijke rioleringsplannen (BRP (basisrioleringsplan)’s en (v)GRP (gemeentelijk rioloeringsplan)’s).

We willen in de planperiode met gemeenten verder vorm en inhoud geven aan het afvalwatersysteem (inzameling, transport en zuivering) voor een zuiveringskring (gebied waarvan het rioolwater wordt gezuiverd op één rwzi). Samen met de gemeenten die binnen een zuiveringskring liggen, gaan we hierover afspraken maken.

Om de afvalwaterketen (alle activiteiten tussen drinkwaterwinning en rioolwaterzuivering) voortaan meer gezamenlijk te ontwikkelen, onderzoeken de gemeenten en het waterschap of er gekomen kan worden tot een gezamenlijk (afval)waterplan.

Voor de knooppunten waar het waterschap het afvalwater van de gemeenten overneemt, worden afspraken gemaakt over de afnameverplichting (de verplichting van het waterschap om aangeboden afvalwater af te nemen en te zuiveren).

Lees meer

Kostengroei afremmen

Door kennis en capaciteit van waterschappen en gemeenten te bundelen, vergroten we de doelmatigheid in de afvalwaterketen en optimaliseren we het beheer. Een regionale aanpak, een sterke focus op kennis en innovatie en verbetering van feitelijke werkprocessen staan hierbij centraal. Kosteneffectieve investeringsbeslissingen en systematischer en efficiënter uitvoeren van operationele taken moeten kostengroei afremmen. Door nauwere samenwerking, op strategisch, tactisch en operationeel niveau valt er in de (afval)waterketen nog te optimaliseren.

Samenwerking uitbouwen

Behalve de gemeenten zijn ook andere partners, zoals drinkwaterbedrijven, woningbouwverenigingen en bouwexploitanten in beeld voor samenwerking in het stedelijk gebied. Activiteiten bij de opvang en het transport van (afval)water pakken we samen aan. . Renovaties op wijkniveau bieden wellicht kansen voor gezamenlijke innovaties in de levering, opvang en het transport van water.

Samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen

Samenwerking met bedrijven en kennisinstellingen

De waterschappen verkennen met bedrijven en kennisinstellingen actief kansen voor de terugwinning van grondstoffen, energie en water. Er moet een marktafzet voor de grondstoffen zijn om de winning rendabel te maken. We zoeken partners in dit transitieproces, die aanvullend zijn op onze eigen kennis en ervaring. Samen met hen testen we technische oplossingen in proefprojecten en/of ontwikkelen we ketens om te komen van grondstof tot product. De rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi (rioolwaterzuivering)’s) zijn wellicht inzetbaar als ‘innovatiewerkplaats’, een knooppunt voor bedrijven, bijvoorbeeld op het gebied van biomassa.

Lees meer

Uitwisseling van kennis en ervaring

De kennis en ervaring van drinkwaterbedrijven op gebieden als ‘assetmanagement (onderhoudsfilosofie waarin alle bedrijfsmiddelen worden betrokken zodat een afgewogen keuze wordt gemaakt voor een balans tussen bedrijfszekerheid en kosten)’, planvorming, klantcontacten en operationele taken kunnen goed van pas komen bij de uitvoering van onze taken. Deze planperiode wisselen we kennis uit en waar mogelijk werken we samen met drinkwaterbedrijven.

Samenwerking waterschappen

Samenwerking waterschappen

Het waterschap zoekt samenwerking met andere waterschappen binnen Rijn-Oost ('shared services') en landelijk in de Energie- en Grondstoffenfabriek en via de STOWA. (stichting onderzoek waterschappen) We delen kennis en verkennen gezamenlijk nieuwe ontwikkelingen. Het waterschap werkt een gezamenlijke strategie uit voor de verwerking van zuiveringsslib (het materiaal dat overblijft nadat het rioolwater is gezuiverd) in het slibplatform Noord-Nederland.

Doelen

Doelen

Een effectieve en efficiënte (afval)waterketen door partnerschappen met gemeenten en andere partijen.

Maatregelen

Maatregelen in de planperiode

Opstellen waterplannen

Per zuiveringskring (gebied waarvan het rioolwater wordt gezuiverd op één rwzi) of samenwerkingsregio maken we een (afval)waterplan, waarin het gezamenlijk beleid en de uitvoering over behandeling van afvalwater, hemelwater (regen en sneeuw) en grondwater staan beschreven. Deze afspraken over samenwerking met de gemeenten leggen we vast in een (afval)waterakkoord. Hierin staan onder andere afspraken over de afnameverplichting (de verplichting van het waterschap om aangeboden afvalwater af te nemen en te zuiveren) op de knooppunten, waar het waterschap het afvalwater van de gemeenten overneemt.